Caroline Voet wil de betonnen kantoorgebouwen van de jaren 60, 70 en 80 onder handen pakken

Wat is je lijfspreuk?

"Carpe Diem. Ik wil openstaan voor het onverwachte. Als architect, onderzoeker en docent ben ik bezig op verschillende fronten. Hoewel ze elk een verschillende focus vragen, ga ik graag op zoek naar kruisbestuiving. En telkens opnieuw geniet ik ervan hoe verrijkend die verschillende ervaringen zijn voor elkaar.

Ik hou van de intensieve dialoog en uitwisseling met studenten, mede-onderzoekers, andere architecten, opdrachtgevers ... Maar haal evengoed energie uit precies het tegenovergestelde. Zoals me afzonderen om te ontwerpen, een tekst te schrijven.

Favoriete guilty pleasure?

“Geen enkele pleasure is guilty. Maar wat me ongelooflijk veel plezier doet, is het verzamelen van kunst, van een werk dat me raakt, waarvan ik het dieperliggende verhaal ken. Zo hangt op mijn bureau een tekening van Christian Kieckens die me herinnert aan de mooie jaren waarin we samenwerkten. Verder heb ik bijvoorbeeld ook een zeefdruk van Wim Wauman die ik tegenkwam in zijn Blauwhaus in Waasmunster, een meubel van Rikkert Paauw die ik samen met mijn studenten ontmoette in Tallinn, een zeefdruk van grafisch ontwerper Annelies van Oost met wie ik graag samenwerk … Naast het verhaal erachter moet het ook passen in ons kleine huis, dat een beetje een Wunderkammer drijgt te worden.”

All time hero?

“Christian Kieckens, mijn mentor die spijtig genoeg vorig jaar verleed. Hoewel hij lesgaf in Antwerpen, leerde ik hem pas echt kennen aan de Architectural Association (AA), waar we uiteindelijk samen zouden lesgeven. Christian ordent ruimtelijkheid als geen ander. Van hem leerde ik Dom Hans van der Laan kennen. Hij daagde me uit en motiveerde me om beter te worden in architectuur, in scenografie, in schrijven. We werkten uiteindelijk meer dan drie jaar nauw samen, en zagen elkaar ook nadien nog regelmatig. Zo reisde ik in 2017 nog samen met hem en 50 van mijn studenten naar Milaan.”

“Nog een held is Marie-José Van Hee die ik al ontmoette tijdens mijn studententijd. Ik mocht maquettes maken voor haar en Robberecht & Deam, voor de Stadshal op het Gentse Emile Braunplein. Het was een boeiende zoektocht naar ruimtelijkheid. Heel intens, een onderdompeling. Net als Zaha Hadid was Van Hee lange tijd één van de weinige vrouwen in een mannenwereld. Met een eigengereide, authentieke stijl waren, en zijn, zij een voorbeeld. Het was een voorrecht om met beide architecten nauw te mogen samenwerken.”

Favoriete plekje op de wereld?

“De Abdij van Roosenberg in Waasmunster. Een ontwerp van Dom Hans Van der Laan, een soort ode aan het geordende leven. Sober, strak, wiskundig. Ik beschreef het als een ‘House for the Mind’ in mijn laatste boek.”

“Om te schrijven verbleef ik geruime tijd in het klooster en leerde de plek echt waarderen als stilteplek. Ik leefde er volgens de regels van de kloosterzusters. Maar hun strenge dagritme was helemaal niet beperkend, integendeel. Het zorgde voor rust en ruimte. Voor concentratie en contemplatie. En de liefde van de zusters kreeg ik zomaar cadeau. Moest ik er toch even uit? Dan trok ik mijn loopschoenen aan en ging ik joggen in het prachtige domein.”

Nadat de laatste zusters vertrokken, stond de abdij vier jaar leeg. Maar nu komt er een mooie herbestemming. Het gebouw zal zijn rol als open gastenhuis blijven vervullen, en daarbij ingezet worden om palliatieve zieken te ontvangen. Bedoeling is dat ook de familie van de zieken, die vaak een zware taak als mantelzorger hebben,  er tijdelijk kan verblijven."

Johan Rutgeers -

Hoogtepunt in je carrière?

“De Alex Stanhope Forbes Prijs, als bekroning voor mijn afstudeerproject ‘Fiber Space’ aan de AA-school, gaf mij zelfvertrouwen met een toch wel controversieel project. Kort daarop was ik laureaat van de Prix Godecharle, voor het project ‘Cybernautica’. Een futuristisch ontwerp van een op zee drijvende stad. Het project gaat overbevolking tegen door zijn capaciteit van zelfgeneratie en organisatie. En past zich aan de steeds veranderende behoeften van de stad aan. Diezelfde fierheid voel ik eigenlijk nog steeds bij elke realisatie, of het nu een gebouw of een boek is. Het schitteren van mijn studenten of medewerkers geeft mij ook telkens een boost.”

Wat staat op je 'bucket list'?

"Portugal! Vorig jaar zou ik er met studenten naar toe reizen. Maar toen kwam corona … Volgend jaar is er de 6^e Architecture Triennale in Lissabon, ik ben co-curator van een project. Hopelijk gaat het door!”

Welke gênante gebeurtenis vertel je liever niet (maar doe je nu toch)?

"Toen ik in mijn beginjaren een werf bezocht, vroegen aannemers zich luidop af ‘wanneer de architect kwam’. Een ongemakkelijke start dus. Met ouder worden kom ik dat gelukkig minder tegen. Maar wie én jong én vrouwelijk is heeft het nu nog regelmatig moeilijk in de architectenwereld. En dat wordt toch nog overal bestendigd. Blader maar eens door vakbladen … hoofdzakelijk werk van mannen. Ook onze bouwmeesters zijn enkel mannelijk.”

“Er is dus nog werk aan de winkel. Structureel moet er hiervoor iets veranderen aan het ouderschapsverlof: het moet ruimer en ook voor mannen kunnen. Daarnaast mag men niet opgeven om ingeslopen verwachtingspatronen te doorprikken. En de media mag harder zoeken naar al die kwalitatieve werken van vrouwelijke architecten. De geschiedenis mag herbekeken worden met een nieuwe, open lens. Er zijn intussen initiatieven die dit ondersteunen. Denk aan de Vai initiatieven ‘Wiki Women Design’ en de Instagrampagina @WomeninArchitectureBelgium of de website Women Writing Architecture.”

Van welke innovatie heb je hoge verwachtingen?

"De helft van de studenten architectuur zijn vrouwelijk. Een mooi evenwicht dat steeds meer doorsijpelt in de praktijk. Maar ook het beleid moet volgen. Mijn wens? Een eerste vrouwelijke Vlaamse Bouwmeester.”

Welke plaats, pand, gebouw, project wil je graag 'aanpakken'?

"De kantoorgebouwen van de jaren ’60, ’70, ’80. Onze steden staan vol dergelijke betonnen structuren en velen ervan zijn intussen in slechte staat of voldoen niet aan de normen. Het goedkoopste is om ze af te breken, maar ze hebben tal van kwaliteiten. We moeten ze koesteren, opnieuw duurzaam en circulair inzetten. Hun overdimensionering is daarbij een zege. Niet alleen voor ‘nuttige’ m² maar ook voor vrije ademruimte: groen, speelpleinen, ontspanningsruimtes …”

Welke bouwprofessional zie je graag in de volgende stoel?

"Tom Thys. Belgische ingenieur-architect en collega aan de KU Leuven, met een bureau Tom Thys architecten in Brussel. Zijn werk is erg inspirerend en authentiek. Hij kan als geen ander grootschalige projecten een poëtisch en menselijk karakter geven.