Heilig Sacramentskerk maakt plaats voor sociaal nieuwbouwproject

Omdat de onderhoudskosten van de uit 1960 daterende Heilig Sacramentskerk in Berchem te hoog oplopen en het gebouw geen uitzonderlijke monumentwaarde heeft, besliste de Kerkraad in samenwerking met stad Antwerpen besloten om het gebouw te slopen. In de plaats komt een sociaal project van Woonhaven Antwerpen dat afgestemd is op de maatschappelijke noden van vandaag.

Cultuurhistorische waarde

Hoewel de kerk op zich geen meerwaarde bood op architecturaal vlak, straalde de site een aanzienlijke cultuurhistorische waarde als gemeenschapsfunctie uit. Om die gevoelsfunctie niet verloren te laten gaan, besloten de Kerkraad en Stad Antwerpen om de site opnieuw te ontwikkelen en werd een wedstrijd gelanceerd. Het winnende ontwerp van Polygoon - Rooilijn Architectuur (i.s.m Cluster, Palmers + Stockmans en BM Engineering) voorziet in een gemengd programma dat op een optimale manier rond de openbare ruimte wordt geschikt.

Sociale nieuwbouw

Het nieuwe gebouw omvat:

een liturgische ruimte die zich frontaal naar het voorplein in de as van de Zillebekelaan (ontwerp plein van Cluster) richt. Hellende daken en een prominent verticaal volume accentueren deze axialiteit en refereert qua proporties aan de oorspronkelijke klokkentoren. De expressieve uitwerking bekrachtigt de signaalfunctie die de Heilig Sacramentskerk steeds heeft gehad;
een gelijkvloerse plint met daarin een kinderdagverblijf;
een zestiental sociale appartementen op de verdiepingen erboven met terrassen die aan achterzijde georiënteerd zijn op het zuiden en aan de pleinzijde op de groene zone.
een voedselbedelingsruimte in de connecterende hoek tussen het kinderdagverblijf en de appartementen;

De hele plint wordt uitgevoerd in een ander metselwerkverband dan dat van de bovenliggende appartementen om een onderscheid te kunnen maken tussen de publiek toegankelijke delen en de privéwoningen.

POLYGOON / ROOILIJN - De liturgische ruimte richt zich frontaal naar het voorplein

Groene publieke ruimte

De hoofdingangen van de voedselbedelingsruimte, de liturgische ruimte en het kinderdagverblijf liggen aan het heraangelegde voorplein. De architecten kozen er bewust voor om het plein in de sterk verstedelijkte wijk groter en vooral groener te maken. Een terugsprong in het volume van de Geluwestraat plaatst de pleingevel in het verlengde van de schoolgevel aan de overkant van de straat. Een tweede terugsprong plaatst de gevel in de Geluwestraat 2 meter terug t.o.v. het voetpad. Zo ontstaat er meer openbaar groen in combinatie met een ruimer straatperspectief.

Duurzaam door hergebruik

Het ontwerpteam wil het te slopen kerkgebouw gebruiken als leverancier van gevelmateriaal voor de nieuwbouw. In samenwerking met studiebureau Gevelinzicht zal men nagaan of de bakstenen over de nodige technische karakteristieken beschikken om als recuperatiesteen te dienen. De inkompoort en de verticale glasbetonramen in de inkomzone worden eveneens gerecupereerd van de oude kerk. Aanvullend benadrukken nieuwe bio-ecologische materialen in de vorm van houtstructuren en leempleister voor de wanden de natuurlijke en gezondheidsgerichte insteek van de hele opzet.