Kennis delen om kennis te vermenigvuldigen

Dit artikel maakt deel uit van de Ronde Tafel Duurzame Gevelbekleding

Oproep tot sectorsamenwerking

De bouw is een erg traditionele sector. Gewoontegetrouw ontwikkelt iedere fabrikant innovatieve producten en systemen op zijn ‘eigen eiland’. Zonder daarbij onmiddellijk andere fabrikanten te betrekken met wiens systemen later sowieso moet worden samengewerkt. Gevolg: de producten en deelsystemen worden steeds verder geoptimaliseerd en verduurzaamd, maar het grotere plaatje – de volledige gevel in al zijn onderdelen – komt te weinig aan bod. Terwijl we weten dat ‘het geheel meer is dan de som van de delen’.

Langzaamaan zien we verandering. Steeds meer fabrikanten beseffen én pleiten voor samenwerking tussen de bedrijven onderling. En dat al van bij de R&D fase. Enkel zo kunnen verschillende gevelsystemen samen op punt worden gesteld.

Fabrikant als kennispartner tijdens de ontwerpfase

Ook in de ontwerpfase kan het beter. Het is frustrerend dat sommige architecten zich onvoldoende informeren. In lastenboeken merken we nog te vaak copy-pastewerk van hopeloos achterhaalde of zelfs foutieve informatie die rechtstreeks van het internet werd geplukt. Al is ook hier verbetering merkbaar. Zeker bij de grotere, gerespecteerde bureaus slaagt het ontwerpteam er steeds beter in om aan de juiste info te geraken. Dit door te bouwen op eigen kennisteams én op deze van betrouwbare kennispartners; meestal producenten en verdelers van gevelmaterialen.

Om fouten in het ontwerpdossier en later bij de realisatie te vermijden, raden we het ontwerpteam aan om dergelijke gevelexperten zo vroeg mogelijk te betrekken. Uiteraard is het hierbij de bedoeling dat fabrikanten voor dergelijk overleg beslagen technische adviseurs afvaardigen in plaats van louter commerciële profielen.

Een sluitend bestek zou de basis moeten zijn, maar precies hier knelt het schoentje

De kracht van een bouwteam

Het besef is er steeds meer dat de kennis en ervaring nodig om een bouwwerk te ontwerpen en op te leveren naar ieders tevredenheid en met inachtname van de geldende regelgeving niet meer in één architectenhoofd kan gevat worden. Dat de rol van de architect de laatste jaren is geëvolueerd van ontwerper naar een soort van commandocentrum dat de nodige kennis voor een bepaald project vergaart, synthetiseert, knopen doorhakt en vervolgens de vele partijen opnieuw aanstuurt. En dat telkens opnieuw gedurende de verschillende bouwfasen.

Niet verwonderlijk dat in veel projecten tegenwoordig gewerkt wordt met een bouwteam. Waarin zowel architectenteam, ingenieurs, bouwheer, aannemers, fabrikanten, experts … op geregelde tijdstippen samenzitten om samen tot oplossingen te komen.

Kanttekening hierbij is dat zo’n bouwteam vaak verandert gedurende het traject. Zeker bij openbare projecten kan een team in uitvoering duchtig verschillen van dat in studie- en ontwerpfase. Om frustraties hierover te vermijden is het best om hier op voorhand duidelijke afspraken te maken. En geleverde prestaties te vergoeden.

In particuliere projecten is het iets eenvoudiger om als productfabrikant direct te overleggen met aannemer, architect en bouwheer. Daar is er vaak meer vertrouwen en bereidheid om te luisteren naar kennis en expertise. En zo de meest aangewezen keuze voor een project te selecteren.

We streven best naar het aanbieden van volledige systemen. Een complete gevel in plaats van enkel de materialen.

Kwaliteitsbewaking tijdens de werf

Maar zelfs als alle voorgaande stappen met de beste bedoelingen werden uitgevoerd, zien we op het einde van de rit nog te vaak gevels die niet voldoen aan de geldende regelgeving. Die onvoldoende kwalitatief en duurzaam zijn. Die fout hiervoor ligt dikwijls bij een gebrekkige kennis van de plaatser zelf.

Hier geldt eigenlijk net hetzelfde als bij de architect. Er zijn tegenwoordig tal van materialen, producten, systemen dat de plaatser onmogelijk alles kan kennen. Zelfs doorwinterde vakmensen zouden bij elk nieuw systeem best een stap achteruit zetten. En eerst onderzoeken hoe ze iets moeten uitvoeren, in plaats van er onvoorbereid aan te beginnen. ‘We hebben het altijd zo gedaan’, is tegenwoordig een erg gevaarlijk uitgangspunt.

Vertrouwen is goed, controleren is beter – zo luidt het gezegde. Normaal hoort dit tot het takenpakket van de architect. Hij is als partij bij uitstek geplaatst om op te treden als kwaliteitsbewaker. Maar opnieuw … Hij kan niet alles weten. Om dit echt ten gronde te doen, moet hij zich opnieuw omringen met vakmensen met de juiste expertise.

Dus is ook hier een taak weggelegd voor de fabrikant. Via infosessies, roadshows, ontbijtsessies, netwerkavonden … maken zij hun innovaties kenbaar. Uiteraard vanuit commercieel oogpunt om hun producten verkocht te krijgen, maar meteen ook om architecten, aannemers als plaatsers in te lichten over hoe een correcte installatie moet worden uitgevoerd.

In dit opzicht kan ook een werfbezoek van de fabrikant verhelderend zijn. De opstart is daarbij het moment bij uitstek om plaatsers te voorzien van de juiste tips & tricks. Beter (goedkoper) voorkomen dan genezen geldt hier.

Verikeanisering voor de bouwprofessional

De kennisoverdracht hoeft trouwens niet altijd face to face. Fabrikanten werken voortdurend aan eenvoudige communicatietools die een correcte installatie van hun systemen gevoelig verhogen. Online filmpjes, bijvoorbeeld. Die taalonafhankelijk zijn. Materialen of verpakkingen voorzien ze daarbij van QR-codes zodat je die enkel hoeft te scannen om snel de meest eenvoudige en correcte manier van installatie te vinden.