Schiet isoleren van woningen zijn doel voorbij?

Uit de studie, waarin het gasverbruik van meer dan 55.000 woningen in Engeland en Wales werd geanalyseerd, bleek dat elke daling van het gasverbruik door het aanbrengen van muurisolatie binnen vier jaar teniet werd gedaan. Het aanpassen van zolders bleek slechts half zo effectief, waarbij de eventuele winst na twee jaar "onbeduidend" werd, aldus de onderzoekers.

Er is verder onderzoek nodig naar de oorzaken van dit terugslageffect. Maar de studie stelt dat het te wijten zou kunnen zijn aan de gelijktijdige bouw van woninguitbreidingen, die het energieverbruik van een huishouden met ongeveer 16% kan doen toenemen.

"We ontdekten dat energie-efficiënte aanpassingen vaak worden gecombineerd met huisverbeteringen die het verbruik juist verhogen, zoals uitbreidingen", aldus Cristina Peñasco, universitair hoofddocent openbaar beleid aan de Universiteit van Cambridge, die mede-auteur van de studie was.

Woningisolatie geen wondermiddel

Andere mogelijke oorzaken zijn het feit dat 18% van de Engelse huishoudens een serre heeft, die volgens de studie elke energiebesparing binnen het eerste jaar teniet doet, en de mogelijkheid dat energie- en kostenbesparingen op hun beurt een hoger verbruik in de hand werken.

Om een echte vermindering van het energieverbruik en de bijbehorende uitstoot op lange termijn te bereiken - in overeenstemming met de missie van het VK om energieonafhankelijkheid en netto nul-uitstoot te bereiken - stellen de onderzoekers dat isolatie dus hand in hand moet gaan met de installatie van warmtepompen en regelgeving om het gedrag van mensen te veranderen.

"Er zijn zeer reële voordelen voor huishoudens van goede isolatie, niet in het minst wat betreft gezondheid en comfort," aldus co-auteur Laura Diaz Anadon, die directeur is van het Cambridge Centre for Environment, Energy and Natural Resource Governance.

"Woningisolatie alleen is echter geen wondermiddel", voegde ze eraan toe. "Op de lange termijn kan het simpelweg financieren van meer van dezelfde isolatie-uitrol om de Britse doelstellingen op het gebied van koolstofvermindering en energiezekerheid te halen, de wijzerplaat misschien niet zo veel opschuiven als wordt gehoopt."

Muurisolatie zorgt voor 7 % minder gasverbruik

De studie, die is gepubliceerd in het tijdschrift Energy Economics, is volgens de onderzoekers de eerste die de langetermijneffecten van isolatie in huishoudens in Engeland en Wales volgt. Hun analyse is gebaseerd op gegevens van het Britse ministerie van Energie en Klimaatverandering, waarin het gasverbruik van huishoudens gedurende vijf jaar voor en na het aanbrengen van isolatie werd bijgehouden.

Rekening houdend met de leeftijd en grootte van het gebouw, het weer en de gasprijzen op dat moment, bleek uit de studie dat spouwmuurisolatie het meest effectief was, met een gemiddelde daling van 7% van het gasverbruik in het eerste jaar. Ter vergelijking: bij het aanbrengen van zolderisolatie was de daling aanvankelijk slechts 4%.

"Het isoleren van zolders en spouwmuren van bestaande woningen in het Verenigd Koninkrijk vermindert het gasverbruik alleen gedurende het eerste of tweede jaar, en alle energiebesparingen verdwijnen tegen het vierde jaar na de aanpassing", concludeerde de studie.

Retrofit moet warmtepompen omvatten

In huishoudens met een laag inkomen waren deze besparingen nog kleiner - gemiddeld 3% in het eerste en tweede jaar na de aanpassing - wat erop wijst dat alle besparingen onmiddellijk worden gebruikt om de woning langer warm te houden. Dit bewijst dat isolatie doeltreffend is om de toegang tot verwarming te democratiseren en brandstofarmoede te bestrijden, aldus de onderzoekers, vooral in het licht van de huidige crisis op het gebied van energie en kosten van levensonderhoud.

Maar de studie toont ook aan dat, om het gasverbruik en de emissies daadwerkelijk terug te dringen, isolatie achteraf gepaard moet gaan met energiereductiedoelstellingen voor huishoudens en vrijstelling van energierekening voor huishoudens met een laag inkomen.

Bovendien stellen zij dat naast isolatie ook elektrische warmtepompen moeten worden geïnstalleerd om de woningverwarming, die verantwoordelijk is voor ongeveer 14% van de Britse koolstofuitstoot, koolstofvrij te maken.

De woningvoorraad van het land behoort tot de oudste en minst energie-efficiënte van Europa, waardoor brancheorganisaties zoals het Royal Institute of British Architects, de Construction Leadership Council en het Architects Climate Action Network al lang oproepen tot een uitgebreide nationale retrofitstrategie.

Volgens hen moet een holistische aanpak niet alleen isolatie omvatten, maar ook "koolstofarme" warmtepompen en ramen met driedubbele beglazing.

Raadpleeg hier de studie