Verplichte duurzaamheidsrapportage in bouwsector

Vereenvoudigde definities

EU-taxonomie: technische specificaties per type activiteit/sector volgens gradatie van duurzaamheid.

CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive): lijst van bedrijven die verplicht aan duurzaamheidsrapportage moeten doen.

ESRS (European Sustainability Reporting Standards): gestandaardiseerde sjablonen voor duurzaamheidsrapporten.

Waar de taxonomie vormgeeft aan een uniform kader waaraan de mate van duurzaamheid afgewogen kan worden, dienen de CSRD en ESRS om de bijhorende verplichtingen te definiëren. Deze instrumenten verplichten niet om aan bepaalde technische specificaties te voldoen, enkel de rapportage ervan wordt opgelegd.

Met de taxonomie streeft de EU zes milieudoelstellingen na

Met de taxonomie streeft de EU zes milieudoelstellingen na

Online kompas

De taxonomie bestaat al sinds 2020, maar wordt geleidelijk aan aangevuld en aangescherpt. In de nabije toekomst zal Europa steeds meer financieringsmogelijkheden creëren voor bedrijven die taxonomie-conformiteit kunnen bewijzen. Het doel is dus vooral om richting te geven en te belonen,

Concreet beschikt de EU-taxonomie over een online kompas waar je bijvoorbeeld voor ‘activiteiten gerelateerd aan constructie en vastgoed’ technische specificaties terugvindt voor bepaalde bouwmaterialen. Daarbij wordt ook een indicatieve NACEBEL-code gegeven van de partijen die mogelijk in de keten betrokken zijn, waaraan rapportagegegevens opgevraagd kunnen worden. Hoewel de NACEBEL-code van architecten (M71.11) nergens expliciet opgenomen is, wil dat dus niet zeggen dat architecten uitgesloten zijn uit de keten.

De EU-taxonomie beschikt over een online kompas waar je technische specificaties terugvindt voor bepaalde bouwmaterialen

EU - De EU-taxonomie beschikt over een online kompas waar je technische specificaties terugvindt voor bepaalde bouwmaterialen

Wie moet verplicht rapporteren (CSRD)?

De overgrote meerderheid van architecten zullen niet verplicht zijn te rapporteren. In de CSRD zijn de volgende partijen gedefinieerd voor verplichte rapportage:

1. Vanaf boekjaar 2024: alle beursgenoteerde grote bedrijven (*) en bedrijven van openbaar belang (verzekeringsbedrijven, banken en andere financiële instellingen, …).
2. Vanaf boekjaar 2025: alle niet-beursgenoteerde grote bedrijven.
3. Vanaf boekjaar 2026: alle beursgenoteerde kmo’s (te rapporteren volgens een vereenvoudigd rapportageverslag waarvoor de richtlijn nog in opmaak is).
4. Vanaf boekjaar 2028: niet-Europese ondernemingen met dochterondernemingen in Europa.

 (*) Een ‘groot bedrijf’ voldoet aan twee van de volgende drie criteria: netto-omzet van meer dan 50 miljoen euro, balanstotaal van meer dan 25 miljoen euro en 250 of meer werknemers.

Niet-beursgenoteerde kmo’s en micro-ondernemingen (waar de meeste architectenkantoren onder vallen) zijn dus niet onderworpen aan verplichte duurzaamheidsrapportage.

Europa zal steeds meer financieringsmogelijkheden creëren voor bedrijven die taxonomie-conformiteit kunnen bewijzen

Getty Images/iStock - Europa zal steeds meer financieringsmogelijkheden creëren voor bedrijven die taxonomie-conformiteit kunnen bewijzen

Geen rapportageplicht, maar …

Als 'klein' architectenbureau heb je geen rapportageplicht. Toch is de kans reëel dat je met de taxonomie geconfronteerd zal worden. En wel in deze gevallen.

1. Je werkt samen met een grote onderneming

Grote aannemers en projectontwikkelaars zijn wél verplicht om te rapporteren over hun eigen activiteiten enerzijds, en die van hun klanten en leveranciers, die integraal onderdeel vormen van hun waardeketen, anderzijds. Bij grotere bouwprojecten kan de taxonomie sturend worden voor bepaalde materiaalkeuzes.

Als micro-onderneming zou je bijvoorbeeld volgende vragen kunnen krijgen:

• Geef een gedetailleerde berekening van de CO₂-uitstoot.
• Geef een overzicht van de diversiteits- en inclusie-initiatieven in jouw onderneming.
• Bewijs dat er geen sprake is van uitbuiting binnen jouw onderneming.

Dergelijke vragen op een correcte manier beantwoorden is complex en tijdrovend en zal dus wel wat administratieve last met zich meebrengen, met name voor architecten die aan grotere bouwprojecten werken, voor klanten of met aannemers die onder de CSRD-plicht vallen.

2. Je wil een duidelijk kader voor duurzaamheidskeuzes

Ben je als architect begaan met duurzaamheid? Dan is het interessant om je proactief in te werken in de technische specificaties voor de bouwsector. De taxonomie geeft een degelijk onderbouwd handvat om met opdrachtgevers en uitvoerders in gesprek te gaan over het ambitieniveau en de keuzes die daaraan vasthangen.

3. Je wil vrijwillig rapporteren

Europa werkt aan een standaard voor vrijwillige rapportage voor partijen die niet onder de CSRD-verplichting vallen, maar die wel hun duurzaamheid willen kunnen staven.

Conclusie

De taxonomie biedt een duidelijk en uniform kader om over duurzaamheid te spreken in Europa. De meeste architectenbureaus zullen niet verplicht zijn een duurzaamheidsrapport voor te leggen aan Europa, maar kunnen indirect wel vragen krijgen van bouwpartners of opdrachtgevers om een aantal vragen te beantwoorden. De CSRD-verplichte partijen zijn dan aan zet om aan te geven welke informatie ze precies nodig hebben en hoe dit aangeleverd kan worden.

Bron: NAV