Extra geld voor collectieve wijkrenovaties, energiedelen én innovatieve sociale woonprojecten

16 miljoen voor collectieve wijkrenovaties en lokaal energiedelen

Vlaams minister voor Binnenlands Bestuur Bart Somers maakt 16 miljoen euro vrij voor lokale besturen die inzetten op collectieve wijkrenovaties en lokaal energiedelen. Dat kondigde de minister 27 januari aan in Vilvoorde tijdens een bezoek aan een collectieve renovatie. De nieuwe oproep kadert binnen het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) 2.1.

De minister lanceerde in 2021 het LEKP om lokale besturen te helpen bij de klimaat- en energietransitie. Intussen is er al een tweede pact op poten gezet. Nu komt de minister met een vernieuwde versie van het tweede pact.

Daarvoor trekt minister Somers 16 miljoen euro uit, specifiek bedoeld om collectieve wijkrenovaties en lokaal energiedelen te stimuleren. Bedoeling is dat elke gemeente tegen 2025 minstens een wijkverbeteringscontract is aangegaan, en tegen 2030 50 op 1.000 woningen collectief gerenoveerd heeft. De nieuwigheid zit in het feit dat er een sociale component wordt toegevoegd: omdat energie-armoede een groot probleem is geworden het laatste jaar, ligt de focus van deze middelen op kwetsbare groepen.

In Vilvoorde werkte de stad voor wijkrenovaties samen met het Energiehuis 3WPlus voor de technische ondersteuning en met SAAMO vzw, die de sociale begeleiding op zich nam. Zo konden enkele woningen in de Arsenaalstraat quasi gelijktijdig gerenoveerd worden, en konden dezelfde aannemer en dezelfde architect instaan voor de werken.

"Zo kunnen bepaalde kosten gedeeld worden", zegt minister Somers. "Dankzij de samenwerking van de verschillende partners zien we bovendien dat het project een draagvlak heeft in de buurt. Met de nieuwe middelen zullen we er beter in slagen diverse wijken te bereiken met een inclusieve aanpak."

Ook het lokaal delen van hernieuwbare energie wordt gepromoot via de nieuwe projectoproep. Tegen 2025 is het doel voor elke gemeente om minstens een project per 500 inwoners te realiseren. Concreet betekent het dat een gemeente bijvoorbeeld zonnepanelen installeert op een openbaar gebouw, en de opgewekte energie ter beschikking stelt aan inwoners. Via de expertise van OCMW's wordt bepaald wie het meest in aanmerking komt voor het energiedelen.

Gemeenten kunnen tot 5 juli intekenen op de oproep. Het bedrag van 16 miljoen euro wordt verspreid over twee jaar: 9 miljoen euro wordt verdeeld in 2023, de overige 7 miljoen in 2024. Vier vijfde van het toegekende bedrag wordt bepaald op basis van het aantal inwoners van een gemeente, het laatste vijfde wordt bepaald op basis van het systeem van het Gemeentefonds.

10 miljoen euro voor innovatieve sociale woonprojecten

En dat is niet alles. Vlaams minister voor Wonen Matthias Diependaele geeft 10 miljoen euro subsidies aan sociale woonprojecten die inzetten op innovatieve technieken. Dat maakte de minister vrijdag 27 januari bekend tijdens zijn bezoek aan het Aarschots bouwbedrijf BuildUp. In totaal krijgen 27 projecten extra geld.

BuildUp produceert in haar fabriek in Aarschot isolerende 'buitenschillen' -gevelwanden, muren of daken- voor huizen. De wanden worden als een 'klimaatjasje' rond een woning gezet. Zo kan het bedrijf in een dag tijd een volledig huis isoleren. Onlangs pakte BuildUp zo 160 sociale woningen met een isolerend jasje in.

Het geld van minister Diependaele wordt aan 27 projecten van in totaal 18 sociale huisvestingsmaatschappijen gegeven. Het gaat om projecten rond circulair bouwen, innovatieve bouwmethoden of energieconcepten. Ook duurzame mobiliteit of plannen rond vergroening, ontharding of het optimaliseren van watergebruik zijn geselecteerd. De projecten, die mogen afwijken van het bestaande kader rond ontwerpleidraad of bouwtechnisch bestek, bevinden zich op dit moment in een concept- of ontwerpfase: verwacht wordt dat er vanaf 2024 concrete resultaten te zien zullen zijn.

De sector van sociale woningen moet een voortrekkersrol opnemen in duurzaam en toekomstgericht bouwen, vindt minister Diependaele. "Op dat vlak loopt de sociale woningbouw al 5 jaar voor op de rest van de residentiële sector. Ze is ook het beste geschikt om dergelijke innovatieve technieken te introduceren. Meestal gaat het over groepswoningbouw, waardoor je dit op grotere schaal kan toepassen."

Wanneer de projecten aflopen, is het de bedoeling om de geleerde zaken structureel te verankeren in procedures rond sociale woningbouw en -renovatie.