Gare Maritime in Brussel, stad waar het nooit regent

Toen keek bouwheer Extensa hoe ze de historische site nieuw leven kon inblazen. De studieopdracht hiervoor werd toevertrouwd aan het toenmalige JDMA, nu beter gekend als ALTSTADT. Het resultaat ervan was als een kleine sneeuwbal die uitgroeide tot een hele lawine. En nadat het stof was neergedaald was het historische goederenstation omgevormd tot een nieuw, fenomenaal stadsdeel.

Hermetisch gesloten schatkist

Jan de Moffarts: “De herbestemming van Gare Maritime startte inderdaad met een kleine studieopdracht. Het ontwikkelen van een soort masterplan, in nauwe dialoog met de bouwheer moest de visie scherpstellen. De site was de laatste honderd jaar erg getransformeerd en er was nog weinig van het origineel overgebleven. Maar de kwaliteiten waren ontegensprekelijk aanwezig. Het was een soort hermetisch gesloten schatkist en in onze visietekst pleiten we ervoor om de originele materialiteit en compositie terug te brengen én de plek te openen naar de buurt en te herontwikkelen als overdekte stad. Als nieuwe ontmoetingspool in Brussel met een gelaagd programma. Met erfgoed als bindend element.”

“In een eerste fase werd het stationsgebouw door ons in samenwerking met Bureau Bouwtechniek, Ney & Partners en Boydens engineering zorgvuldig gerestaureerd. In de volgende fase vervoegden het Nederlandse Neutelings Riedijk Architects en OMGEVING het ontwerpteam. Samen vormden we het grootse goederenstation om tot een inspirerende plek voor jonge en gevestigde bedrijven met een aangename publieke ruimte voor grote en kleinere evenementen.”

Séverin Malaud -

Séverin Malaud -

Séverin Malaud -

Séverin Malaud -

Séverin Malaud -

Séverin Malaud -

Séverin Malaud -

Overdekte stad

De volledige ruimte onder de zeven aaneengeschakelde stalen kappen - drie grote en vier kleine – werd publiek toegankelijk gemaakt. Onder de zijbeuken van de bestaande kapconstructie kwamen twaalf houten paviljoenen, die gezamenlijk het nieuwe programma van ruim 45.000 m² herbergen. Steven Bosmans: “De paviljoenen voegen zich in het ritme van de gietijzeren spanten en kolommen. Hiertussen ontstaat een structuur van boulevards, straten, parkjes en pleinen. Als een echte stad.”

De grootse centrale ruimte voor publieke evenementen kreeg een aangenaam klimaat dat de seizoenen volgt. Geïnspireerd op de ‘Ramblas’ werd aan weerszijde van de evenementenruimte een groene wandelboulevard gemaakt. Die boulevard is zo breed (16 meter) dat er royale binnentuinen gerealiseerd konden worden met circa 100 hoogstammige bomen.

Duurzaamheid

Gare Maritime werd daarbij meteen volledig energieneutraal en fossielvrij. “Op alle niveaus - constructie, installatie, circulair materiaalgebruik, groen, gezondheid - werden vergaande duurzaamheidsmaatregelen gerealiseerd. Enkele voorbeelden? De glasgevels aan de Picardstraat zijn voorzien van zonnecellen en op de hoogste daken werden 17.000 m² zonnepanelen aangebracht. Verder wordt maximaal gebruik gemaakt van geothermische warmtepompen en wordt hemelwater van de hele dakoppervlakte hergebruikt voor sanitair en het beregenen van de tuinen.

Vandaag is Gare Maritime omgevormd tot een stad waar het nooit regent. In de buitenhallen vind je er een mix van kantoren tot winkels en voorzieningen. De centrale hallen bieden ruimte voor evenementen, een foodcourt en een marktplein. Het resultaat is een kruisbestuivende mix die samen met de erfgoedlaag een rijke invulling geeft. Gare Maritime werd zo een inspirerende nieuwe bestemming in Brussel, zowel voor de buurt als de internationale bezoeker.